Food Cost

5 sprawdzonych sposobów na obniżenie food cost w restauracji

Zespół CaterMon
Zespół CaterMon Eksperci ds. kontroli kosztów w gastronomii
15 października 2025 · Zaktualizowano: 18 grudnia 2025 · 7 min czytania
5 sposobów na obniżenie food cost w restauracji
Spis treści

Zbyt wysoki food cost zjada Twoje zyski szybciej niż najlepszy klient danie dnia.

„Restauracje, które aktywnie zarządzają food cost przez standaryzację porcji i monitoring strat, osiągają średnio o 8% wyższą rentowność operacyjną.”

Deloitte Raport: The restaurant of the future 2024

Dobra wiadomość? Można go obniżyć bez cięcia jakości.

W tym artykule poznasz 5 sprawdzonych metod, które pomogły setkom restauracji obniżyć food cost o 5-10 punktów procentowych.


Dlaczego warto obniżyć food cost?

Każdy punkt procentowy food cost to realne pieniądze:

Miesięczny przychód1% food cost5% food cost10% food cost
100 000 zł1 000 zł5 000 zł10 000 zł
300 000 zł3 000 zł15 000 zł30 000 zł
500 000 zł5 000 zł25 000 zł50 000 zł

Sposób 1: Kontrola porcji

2-5%
Potencjalna redukcja Food cost

Problem

Niespójne porcje to najczęstsza przyczyna wysokiego food cost.

Rozwiązanie

Jak wdrożyć kontrolę porcji

1

Wagi i miarki przy każdym stanowisku

  • Waga elektroniczna (dokładność 1g)
  • Miarki objętościowe dla sosów
  • Łyżki porcjowe dla sosów i dodatków
2

Karty recepturowe ze zdjęciami

Każda receptura powinna zawierać:

  • Dokładną gramaturę każdego składnika
  • Zdjęcie gotowego dania
  • Zdjęcie porcji przed i po wydaniu
3

Regularne szkolenia

  • Cotygodniowe spotkania z kuchnią
  • Losowe sprawdzanie porcji
  • Nagradzanie precyzji

Sposób 2: Negocjacje z dostawcami

Szczegółowy przewodnik: Jak negocjować z dostawcami

1-3%
Potencjalna redukcja Food cost

Problem

Większość restauracji akceptuje pierwszą ofertę cenową i nie renegocjuje warunków przez lata.

Rozwiązanie

KategoriaDostawca ADostawca BDostawca CRóżnica
Mięso42 zł/kg39 zł/kg44 zł/kg13%
Warzywa8 zł/kg7 zł/kg9 zł/kg29%
Nabiał5 zł/l4,5 zł/l5,2 zł/l16%

Tak negocjuj

  • Łącz zamówienia z wielu lokalizacji
  • Proponuj dłuższe umowy za niższe ceny
  • Pytaj o rabaty za płatność z góry
  • Sprawdzaj ceny konkurencji co kwartał

Nie rób tego

  • Akceptowanie pierwszej ceny
  • Lojalność bez wzajemności
  • Brak porównywania ofert
  • Strach przed zmianą dostawcy

Sposób 3: Redukcja marnotrawstwa

1-4%
Potencjalna redukcja Food cost

Problem

Źródła marnotrawstwa

  1. Przeterminowane produkty — brak systemu FIFO
  2. Złe przechowywanie — niewłaściwa temperatura
  3. Nadmierne zamówienia — brak planowania
  4. Straty przy obróbce — nieumiejętne filetowanie, obieranie
  5. Zwroty z sali — błędy w zamówieniach

Rozwiązanie

Właściwe przechowywanie:

ProduktTemperaturaCzas przechowywania
Mięso surowe0-4°C2-3 dni
Ryby0-2°C1-2 dni
Warzywa4-8°C3-7 dni
Nabiał2-6°CWedług daty

Sposób 4: Menu engineering

2-4%
Potencjalna redukcja Food cost

Problem

Nie wszystkie dania są równie rentowne. Niektóre mają food cost 25%, inne 45%. A Ty promujesz te drogie.

Pełny przewodnik: Menu engineering - jak cenić dania

Rozwiązanie: Matryca menu

Podziel dania na 4 kategorie:

KategoriaPopularnośćMarżaStrategia
StarsWysokaWysokaPromuj!
🐴 Plow horsesWysokaNiskaPodnieś cenę lub zmniejsz porcję
🧩 PuzzlesNiskaWysokaLepiej eksponuj w menu
🐕 DogsNiskaNiskaUsuń z menu

Przykład analizy

DanieFood costSprzedaż/mcKategoriaAkcja
Burger29%420 szt⭐ StarPromuj
Sałatka25%180 szt⭐ StarPromuj
Stek47%85 szt🐕 DogUsuń lub zmień
Risotto43%65 szt🐕 DogUsuń lub zmień

Sposób 5: Automatyzacja monitoringu

2-5%
Potencjalna redukcja Food cost + oszczędność czasu

Problem

Co daje automatyzacja?

PrzedPoRóżnica
10h/tydzień na Excel1h/tydzień na raporty9h oszczędności
Food cost 35%Food cost 30%5% oszczędności
Brak alertówNatychmiastowe powiadomieniaSzybsza reakcja

Plan wdrożenia: 30 dni

Tydzień po tygodniu

1

Tydzień 1: Audyt

  • Oblicz aktualny food cost
  • Zidentyfikuj top 20 dań pod kątem sprzedaży
  • Sprawdź food cost każdego z tych dań
  • Przeprowadź inwentaryzację
2

Tydzień 2: Kontrola porcji

  • Zakup wagi i miarki
  • Przygotuj karty recepturowe
  • Przeszkol kuchnię
  • Wprowadź losowe kontrole
3

Tydzień 3: Dostawcy i magazyn

  • Zbierz oferty od 3 dostawców na główne kategorie
  • Renegocjuj ceny z obecnymi
  • Wdróż system FIFO
  • Oznacz wszystko datami
4

Tydzień 4: Menu i monitoring

  • Przeprowadź analizę menu
  • Usuń lub zmodyfikuj nierentowne dania
  • Wdróż system monitoringu
  • Ustal cele na następny miesiąc

Podsumowanie


Powiązane artykuły

Najczęściej zadawane pytania

Jak szybko obniżyć food cost w restauracji?

Najszybsze metody to: 1) Kontrola porcji przez ważenie składników, 2) Inwentaryzacja wykrywająca straty, 3) Renegocjacja cen z obecnymi dostawcami. Te działania mogą obniżyć food cost o 3-5% w ciągu kilku tygodni.

Czy można obniżyć food cost bez utraty jakości?

Tak. Kluczowe metody to: eliminacja marnotrawstwa, lepsze negocjacje z dostawcami, menu engineering promujące rentowne dania, i wykorzystanie składników sezonowych. Żadna z tych metod nie wymaga obniżania jakości.

O ile można realnie obniżyć food cost?

Przy wdrożeniu kompleksowych działań, realistyczne jest obniżenie food cost o 5-10 punktów procentowych w ciągu 3-6 miesięcy. Np. z 38% do 30%. Wymaga to konsekwentnej pracy i monitoringu.

food costoszczędnościoptymalizacjagastronomiakoszty

Chcesz automatycznie kontrolować koszty?

CaterMon śledzi koszty i marże za Ciebie — bez Excela, w czasie rzeczywistym.